Ayak bileği kırığı, sıkça karşılaşılan ve zamanında ve doğru tedavi edilmediğinde ciddi komplikasyonlara yol açabilen bir ortopedik yaralanmadır. Ayak Bileği Kırığı Ameliyatı ise aktivitelerin kesintiye uğraması, yürüyüş ve hareket kabiliyetinin kısıtlanması gibi sorunlara çözüm olmaktadır.
Bu kırıklar özellikle sporcularda ve yaşlı bireylerde daha sık görülmektedir. Ayak bileği kırıklarının çoğu eklem içi kırıklar olduğundan, ameliyat ile kırık kemiklerin eski haline getirilmesi ve kemiklerin doğru hizalanması hayati önem taşır. Bu şekilde, iyileşme süreci optimize edilir ve uzun vadeli komplikasyonların önüne geçilebilir.
İçindekiler:
Ayak Bileği Kırığı Nedir?
Ayak bileği kırığı, ayak bileği eklemindeki kemiklerden bir veya daha fazlasının kırılmasıdır. Bununla birlikte Ayak bileği, tibia (kaval kemiği), fibula (kamış kemiği) ve talus (aşık kemiği) olmak üzere üç ana kemikten oluşur.
Tibia kemiği medial malleol (iç tarafta) ve posterior malleol (arka tarafta), fibula ise lateral malleol (dış tarafta) olarak adlandırılan çıkıntılara sahiptir. Bu kemiklerden birinde veya birden fazlasında meydana gelen kırıklar, genellikle düşme, burkulma, spor yaralanmaları veya doğrudan darbe sonucu ortaya çıkar. Kırığın şiddeti ve tipi, basit bir çatlak hattından karmaşık ve yer değiştirmiş kırıklara kadar değişebilir.
Ayak bileği kırıkları, stabil ve instabil kırıklar olarak sınıflandırılabilir. Stabil kırıklar, kemiklerin
yerinden oynamadığı ve eklem stabilitesinin korunduğu kırıklardır. İnstabil kırıklar ise kemiklerin yerinden oynadığı, eklem stabilitesinin bozulduğu ve ameliyat gerektiren kırıklardır.
Ayak Bileği Kırık Çeşitleri
Ayak bileği kırıkları, farklı tiplerde ve şiddetlerde meydana gelebilir. En yaygın ayak bileği kırıkları çeşitleri şunlardır:
Lateral Malleol Kırığı: Fibula kemiğinin dış kısmında meydana gelen kırıklardır. En yaygın ayak bileği kırığı türüdür ve genellikle burkulma sonucu oluşur.
Medial Malleol Kırığı: Tibia kemiğinin iç kısmında oluşan kırıklardır. Bu tür kırıklar genellikle daha ciddi yaralanmalarla ilişkilidir, sıklıkla lateral malleol kırığı ile birlikte olur, ameliyat gerekli olabilir.
Posterior Malleol Kırığı: Tibia kemiğinin arka kısmında meydana gelen kırıklardır. Bu kırıklar genellikle diğer malleol kırıkları ile birlikte görülür ve eklem yüzeyinin bir kısmını etkiler.
Bimalleolar Kırık: Hem medial hem de lateral malleol kırıklarının bir arada görüldüğü durumlardır. Bu tür kırıklar, ayak bileği stabilitesini ciddi şekilde bozabilir ve genellikle ameliyat gerektirir.
Trimalleolar Kırık: Lateral, medial ve posterior malleol kırıklarının hepsinin bir arada görüldüğü durumlardır. Bu kırıklar en ciddi ayak bileği kırıkları arasında yer alır ve neredeyse her zaman ameliyat ile tedavi gerektirir.
Pilon Kırığı: Tibianın alt kısmında, ayak bileği eklemi yakınında meydana gelen kırıklardır. Genellikle yüksek enerjili travmalar sonucu oluşur ve kemiklerin parçalı kırıldığı kompleks yaralanmalar içerir. Tedavi süreci uzun ve zorludur.
Ayak Bileği Kırığı Belirtileri:
Ağrı: Genellikle ayak bileği veya çevresinde şiddetli ağrı hissedilir. Bu ağrı kırığın ciddiyetine bağlı olarak fazla olabilir.
Şişlik: Kırık bölgesinde belirgin bir şişlik oluşur. Bu, hemen kırığın ardından ortaya çıkabilir ve zamanla artabilir.
Morarma: Deri altında kan birikmesi nedeniyle morarma görülebilir.
Hareket Kısıtlılığı ve Üstüne Basamama: Kırık nedeniyle ayak bileği hareket ettirildiğinde ciddi bir ağrı hissedilir, ayak bileği kırık olan hastalar ayaklarının üzerine basıp yük veremez.
Şekil Bozukluğu: Ayak bileği normalden farklı bir pozisyonda olabilir veya anormal bir şişlik nedeniyle şekil bozukluğu görülebilir.
Yük Taşıyamama: Kırık olan ayak bileği üzerinde ağırlık taşımak zor veya imkansız hale gelebilir. Bu, genellikle ciddi bir kırığın işaretidir.
Sesler: Kırık anında veya sonrasında kırık kemiklerin sürtünmesi nedeniyle çıtırtı veya çatlama sesleri duyulabilir.
Eğer ayak bileği kıkırdağında problem olduğunu düşünüyorsanız bu yazımıza bakmalısınız: Ayak bileği kıkırdak zedelenmesi belirtileri
Ayak Bileği Kırığı Tanısı Nasıl Konulur?
Her şeyden önce Ayak bileği kırığı olan hasta acil servise başvuracaktır, burada hastanın hikayesinde nasıl düştüğü, üzerine basıp basamadığı gibi soruların neticesinde hastanın ayak bileği röntgenleri çekilir.
Ayak Bileği Röntgenleri: Röntgenlerden ayak bileğinde kaç kırık olduğu, kırığın tek parça mı çok paraca mı olduğu, stabil kırık mı instabil kırık mı olduğu, kırığın alçı ile mi tedavi edileceği, ameliyatın gerekli olup olmadığı gibi önemli soruların cevapları belli olur.
Ayak Bileği Tomografi: Bazı durumlarda ve ameliyat gerektiren ayak bileği kırıklarında, kırığı daha iyi anlamak ve ameliyat planlaması yapmak için ayak bileği BT görüntülemesi istenir.
Ayak Bileği MR Görüntüleme: Muayene sonrası ayak bileği kırığından şüphelenilip röntgenlerde kırık görülmez ve gizli kırıktan şüphelenilirse ayrıca kırığa eşlik eden yumuşak doku yaralanması şüphesi var ise ayak bileği MR görüntülemesi çekilir.,
Ayağınızın tam arka bölümünde bir ağrı hissediyorsanız bu yazımıza bakmalısınız: Aşil tendiniti
Ayak Bileği Kırığı Nasıl Tedavi Edilir?
İlk olarak Ayak bileği kırıklarının tedavisi, kemiklerin yer değiştirme miktarına ve ayak bileği ekleminin stabilitesine göre belirlenir. Amaç, kemiklerin mümkün olduğunca düzgün iyileşmesini sağlayarak, ayak bileği eklem instabilitesini önlemektir.
Ayak bileği ekleminde sadece iki milimetrelik bir kayma bile ayak bileği ekleminde kireçlenmeye yol açabilir. İyi bir ayak bileği kırığı ameliyatı ile gelecekte ayak bileği eklem kireçlenmesini önüne geçilmiş olur.
Hafif ayak bileği kırıkları (stabil ve yer değiştirmemiş) cerrahi müdahale olmadan, atel, kısa bacak alçısı veya yürüme botu gibi koruyucu cihazlarla tedavi edilebilir. Bazı hastalar destek kullanarak hemen yürüyebilirken, diğerleri ağırlık taşımayı sınırlamak için koltuk değneği kullanmak zorunda kalabilir.
Daha ciddi kırıklar, kemiklerin veya kemik parçalarının yer değiştirmiş olduğu durumlarda ameliyat gerektirir. Ameliyat yapılan ayak bileği kırıklarında amaç yanlış kaynamayı (malunion) önleyerek ayak bileğinde doğru hareketi sağlamayı ve ayak bileği kireçlenmesi gibi olası komplikasyonların önüne geçmeyi amaçlar.
Ayak Bileği Kırığı Alçı ile Tedavisi
Ayak bileği kırıkları, kırığın türüne ve ciddiyetine bağlı olarak çeşitli yöntemlerle tedavi edilir. Alçı ile tedavi, özellikle yer değiştirmemiş ve stabil olan kırıklar için yaygın bir yöntemdir.
Alçı Uygulaması:
Eğer kemikler hafifçe yer değiştirmişse, kırıklar düzeltilerek parmak ucundan diz altına kadar alçı yapılır. Kırık kemiklerin hareketi engellenerek kaynaması sağlanır. Çift koltuk değneği kullanılarak alçılı ayağınızın üstüne basmamalısınız.
Ayak parmaklarınız şişerse alçının altına yastık koyup bacağınızı kalp seviyesine kadar kaldırın, şişliğiniz devam ederse mutlaka doktorunuz ile görüşün. Kırığın kaynamasından sonra alçı çıkarılır.
Alçının süresi ortalama 4-6 hafta olabilir. Alçı çıkarıldıktan sonra ayak bileğinin hareketliliğini geri kazanmak ve kasları güçlendirmek için fizik tedavi önerilir. Bu, iyileşme sürecini hızlandırır ve normal aktivitelere hızlı dönüşü sağlar.
Ayak Bileği Kırıklarının Ameliyat ile Tedavisi
Ayak bileği kırıkları, özellikle yerinden ayrışmış veya parçalı kırıklar durumunda cerrahi müdahale gerektirebilir. Ayrıca Ayak bileği kırığı ameliyatları, kemiklerin doğru şekilde kaynamasını sağlamak ve uzun vadeli komplikasyonları önlemek için yapılır.
Kırığın yerini, ayrışma miktarını ve ciddiyetini belirlemek için röntgen, bilgisayarlı tomografi (BT) veya MR görüntüleme (MRG) gibi radyolojik tetkikler ameliyat öncesi yapılır.
Açık Redüksiyon ve İç Fiksasyon (ORIF): Bu prosedür, kemik parçalarını anatomik olarak hizalamak ve sabitlemek için yapılır. Kırık bölgesine bir kesi ile erişilir, kırık kemikleri plakalar, vidalar veya çivilerle sabitlenir.
Eksternal Fiksatörler: Bazı karmaşık kırıklarda, kemikleri sabitlemek için eksternal fiksatörler kullanılır. Eksternal fiksatörler kırıkları vücudun dışından sabitler.
Ayak Bileği Kırığı Ameliyatı İyileşme Süreci
Ayak bileği kırığı ameliyatı sonrası iyileşme süresi, kırığın ciddiyetine, hastanın genel sağlık durumuna ve uygulanan ameliyat yöntemine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Genel olarak, iyileşme süreci şu aşamaları içerir:
İlk 1-2 Hafta:
Ameliyat sonrası ayak bileği alçı, atel veya yürüme botu ile sabitlenir. İlk hafta boyunca dinlenme ve yüksekte tutma önemlidir. Ağrı kesici ilaçlar ve buz uygulaması ile ağrı ve şişlik kontrol altına alınır.
3-6 Hafta:
Ameliyatınızı yapan doktorunuzun direktiflerine göre hareket etmeniz önemlidir. Genel olarak bu sürede, ayak bileği üzerindeki ağırlık koltuk değneği kullanılarak kademeli olarak artırılır.
Bu dönemde fizik tedaviye başlanır. Ayak bileğinin ekleminin hareketliliğini ve gücünü geri kazanmak için hafif egzersizler yapılır.
6-12 Hafta:
Alçı veya atelin çıkarılma zamanı değişkenlik gösterse de genellikle 6-8 hafta sonra çıkarılır. Bu dönemde hareket kabiliyeti ve güçlendirme egzersizleri artırılır.
Çoğu hasta bu dönemde destek kullanmadan yürümeye başlayabilir. Ancak tam ağırlık taşıma ve normal yürüyüşe geçiş, ameliyatınızı yapan doktorunuzun önerileri doğrultusunda yapılmalıdır.
3-6 Ay:
Fizik tedavi ve rehabilitasyon programı ile ayak bileği hareketliliği ve kas gücü tamamen geri kazanılır. Bu sürede yavaş yavaş spora ve diğer fiziksel aktivitelere dönüş yapılabilir.
Ayak Bileği Kırığı Ameliyatı Sonrası Yürüme
Ayak bileği kırığı ameliyatı sonrası yürüme zamanı hastanın yaşı, hastada kemik erimesi olup olmaması, ayak bileği kırığın ne kadar parçalı olduğu, ameliyatta sağlam ve güvenilir tespit yapılıp yapılamadığı gibi çeşitli faktörlere bağlıdır.
Özellikle Ayak bileği kırığı ameliyatından sonra hastanın parmak ucundan diz altına kadar atel konulur. Atel en az iki hafta çıkarılmaz, arada pansuman için çıkarılsa da tekrar takılır. Bu sürede koltuk değneği kullanılarak, atelin üstüne basılmadan tuvalete gitmek, masada yemek yemek gibi günlük aktivitelere izin verilir.
Atel çıkarıldıktan sonra yine üstüne basılmasına en az 1 hafta daha izin verilmez. Ne zaman ameliyatlı ayağın üzerine basılıp yük vermeye başlanacağına ameliyatı yapan ortopedi uzmanı karar verir.
Kendi pratiğimde hastanın şiddetli kemik erimesi yok ise ve ameliyatta iyi bir stabilizasyon elde etmişsem 3 haftada koltuk değnekleri ile kısmi yük verdirerek hastayı yürütüyorum.
Ayak Bileği Kırığı Ameliyatı Kaç Saat Sürer?
Ayak bileği kırığı ameliyatı genellikle 1-2 saat sürer. Ancak unutmayınız bu süre, kırığın derecesine ve ameliyatın türüne göre değişkenlik gösterebilmekteidr.
Ayak Bileği Kırık Ameliyatı Fiyatları
Ayak bileği kırığı ameliyatı fiyatları hakkında bilgi almak için lütfen bizimle iletişime geçin. Fiyatlar, kullanılan malzemelere ve hastanenin sunduğu hizmetlere göre değişiklik gösterebilir.
Ayak Bileği Ameliyatı Olanların Yorumları
Ayak bileği ameliyatı olanların yorumları, ameliyat süreci hakkında gerçek deneyimleri paylaşır. Bu yorumlar, hastaların ameliyat öncesi, sırası ve sonrasındaki deneyimlerini içermektedir. İşte hasta yorumlarımız:
"Ameliyatım çok başarılı geçti. Dr. Utku Erdem Özer'e teşekkür ederim."
"Hızlı bir iyileşme süreci yaşadım. Tüm ekibe minnettarım."
Sonuç
Ayak bileği kırığı ameliyatı, özellikle sporcularda ve yaşlı bireylerde sıkça görülüp yapılan bir ameliyattır. Bu ameliyat zamanında tedavi edilmezse ciddi komplikasyonlara yol açabilmektedir. Kırık, ayak bileği eklemindeki Kırıklar genellikle düşme, burkulma, spor yaralanmaları veya doğrudan darbe sonucu meydana gelir.
Tedavi, kemiklerin düzgün iyileşmesini sağlamak için kırığın türüne bağlı olarak değişir. Hafif kırıklar alçı veya atel ile tedavi edilirken, yer değiştirmiş veya parçalı kırıklar ameliyat müdahalesi gerektirir. Ayak bileği kırığı ameliyatı genellikle 1-2 saat sürer ve kemiklerin doğru şekilde kaynamasını sağlamak amacıyla plaklar, vidalar, çivilerle veya platin takılarak yapılır.
İyileşme süreci kırığın ciddiyetine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. İlk 1-2 hafta dinlenme ve buz uygulaması ile ağrı ve şişlik kontrol altına alınır. 3-6 hafta arasında fizik tedaviye başlanır ve ağırlık koltuk değneği kullanılarak kademeli olarak artırılır. 6-12 hafta sonra alçı veya atel çıkarılır ve hastalar destek kullanmadan yürümeye başlayabilir. 3-6 ay arasında fizik tedavi ile ayak bileği hareketliliği ve kas gücü tamamen geri kazanılır.
Ameliyat sonrası iyileşme sürecinde hastaların yorumları genellikle olumlu olup, başarılı bir ameliyat ve rehabilitasyon süreciyle hızlı bir iyileşme sağlanabilir.
Makalemizin sonuna geldik. Daha fazla ayrıntı ve detay için ana sayfamıza https://www.utkuerdemozer.com/ bağlantısından ulaşabilirsiniz.
