Ayak Bileği Kıkırdak Zedelenmesi en sık, ayak bileği eklemini oluşturan kemiklerden talus adlı kemiğin kıkırdak yüzeyinde (talar dome) olur. Bu duruma talusun osteokondral lezyonu denir.
Hem kıkırdakta hem de kıkırdak altı kemikte çeşitli seviyelerde yaralanma olur. Talus osteokondral lezyonlarının sıklıkla sebebi ayak bileği kırıkları gibi büyük bir travma sonrası ya da sportif aktiviteler gibi zaman içinde tekrarlayan mikro travmalardır.
Ayak bileği kıkırdak zedelenmesi teşhisi çoğu zaman fizik muayene ve ayak bileği röntgenleri ile konulurken, bazı durumlarda ayak bileği MR görüntülemesi ve BT görüntülemeye ihtiyaç duyulur.
Ayak bileği kıkırdak zedelenmesinin tedavisine karar verilirken, hastanın yaşı, aktivite seviyesi, lezyonun boyutu ve lezyonun serbest olup olmadığı gibi etkenlere bağlı olarak değişebilir.
İçindekiler:
Ayak Bileği Kıkırdak Zedelenmesi Nedir?
Ayak bileği eklemi kaval kemiği (tibia) ve talus kemiği tarafından oluşturulur. Bu ekleme tibiotalar eklem denir. Ayak bileği burkulması ya da sporcularda olduğu gibi tekrarlayan mikro travmalar sonucu ayak bileği kıkırdak zedelenmesinde hasar gören taraf hemen hemen her zaman talus kemiğinin ayak bileği eklemini oluşturan talar dome adlı yapısıdır. Çoğu zaman talustaki eklem kıkırdağı hasarına eklem kıkırdağının altındaki kemikte hasar ve kist oluşumu da eşlik eder.
Ayak Bileği Kıkırdak Zedelenmesinin Belirtileri Nelerdir?
Ayak bileğinin ön tarafında ağrı.
Ayak bileğinde şişlik.
Yürürken ayak bileğinde takılma hissi.
Ayak bileği eklem hareket açıklığında azalma.
Belirtiler genellikle yürüme, ayakta durma gibi ayağa ağırlık verildiğinde daha kötüleşir. Dinlenme halindeyken bu belirtiler şiddetli değildir. Bu durum ilerledikçe, özellikle ayak bileği ekleminin içine kopup düşmüş kıkırdak veya kemik parçaları varsa, belirtiler kötüleşir.
Ayak Bileği Eklem Kıkırdak Hasarı Neden Olur?
Ayak bileği burkulması: Ayak bileği kıkırdak zedelenmesi vakalarının yaklaşık %85’inde ayak bileği burkulması gibi bir travmatik olay vardır.
Tekrarlayan mikro travmalar sonrası: Özellikle futbol, basketbol gibi ani durma ve yön değiştirmenin sık yapıldığı, ayak bileği ekleminin sınırlarının zorlandığı sporlar ile uğraşan sporcularda daha sık görülür.
Düz tabanlığın tersi olan kubbe ayak (Pes Kavus) şekline sahip olan hastalarda daha sık görülür.
Ayak Bileği Kıkırdak Hasarının Derecelendirilmesi:
Evre: Eklem kıkırdağı sağlamdır, kıkırdak altı kemikte küçük bir alanda ezilme vardır.
Evre: Eklem kıkırdağında kısmi hasar ve ana kıkırdak yapıdan tam olmayan ayrılma mevcuttur.
Evre: Hasarlı kıkırdak ana kıkırdak yapıdan tamamen ayrılmıştır ama yerindedir
Evre: Hasarlı kıkırdak parça yerinden ayrılmıştır.
Ayak Bileği Kıkırdak Zedelenmesinin Tedavisi Nasıl Yapılır?
Ayak bileği kıkırdak zedelenmesi tedavi edilmediğinde, osteokondral lezyonlar kronik ağrı ve şişmeye neden olabilir ve sonunda eklem hareketini kısıtlayabilir. Bu yüzden ayak bileği kıkırdak zedelenmelerinin tedavisi uygun şekilde yapılıp, spora dönüş tam iyileşme elde edildikten sonra yapılmalıdır.
Ayak Bileği Kıkırdak Zedelenmesinin Ameliyatsız Tedavisi
Alçı: Özellikle ayak bileği kıkırdak zedelenmesinin akut tedavisinde hazır kırık botu veya alçı ile çift koltuk değneği kullanılarak ayak bileği eklemine 6 hafta süre ile yük verdirilmez. Amaç hasarlı kıkırdağa yük vermeyerek kendi kendine iyileşmesine fırsat tanımaktır. Bu sürede ayak bileği eklem hareket açıklığını kaybetmemek için egzersizler, ayak bileği çevresindeki tendonların kuvvet egzersizleri deneyimli bir fizyoterapist eşliğinde yapılması iyi olur.
Ayak Bileği Kıkırdak Zedelenmesi PRP İğne Uygulamaları: Ultrason altında ayak bileği eklemine prp iğnesi uygulamaları yapılabilir.
Ayak Bileği Kıkırdak Zedelenmesi Ameliyatı
Ayak bileği kıkırdak zedelenmeleri ameliyat dışı yöntem ile tedavi edilip başarı sağlanamazsa ameliyata gündeme gelmelidir. Ayak bileğindeki kıkırdak zedelenmesinin boyutuna göre birkaç farklı ameliyat tekniği vardır.
Kıkırdak Parçalarının Artroskopik Temizliği ve Mikrokırık Ameliyatı: 1 santimetre kareden küçük kıkırdak yaralanması olan hastalara uygulanır.
Retrograde Drilleme: Kıkırdağın sağlam olup kıkırdak altı kemikte sorun olan durumlarda uygulanır. Eğer kıkırdak altı kemikte kist oluşumu var ise kist leğen kemiğinden alınan kemik grefti ile doldurulur.
Osteokondral Greftleme: 1 santimetre karden büyük alanda kıkırdak hasarı var ise uygulanan ameliyat yöntemidir.
Ayak Bileği Kıkırdak Zedelenmesi Fizik Tedavi
Ayak Bileği Kıkırdak Zedelenmesi Fizik Tedavi, ayak bileği kıkırdak zedelenmesinin tedavisinde önemli bir rol oynamaktadır. Amacımız, ağrıyı azaltmak, şişliği kontrol altına almak ve eklem hareketini geri kazanmayı sağlamaktır.
Tedavi sürecimiz, her hastaya göre farklı teknikleri içermektedir. Genel olarak buz uygulaması, ultrason ve elektriksel stimülasyon, ağrıyı azaltmak için kullanmaktayız. Ayrıca, manuel terapi ile eklem mobilizasyonu sağlanır. Egzersizler ise kas gücünü artırır ve eklem stabilitesini desteklemeyi sağlar.
Buz uygulaması
Ultrason terapisi
Elektriksel stimülasyon
Manuel terapi
Egzersiz programları
Ayak Bileği Kıkırdak Zedelenmesi Egzersizleri
Egzersizler, iyileşme sürecinin vazgeçilmez bir parçasıdır. Amacı, kasları güçlendirmek ve eklem hareketini artırmaktır. Uygulanan egzersizler, ayak bileği etrafındaki kasları hedef alır. Bu egzersizleri, fizik tedavi uzmanı gözetiminde yapmanızı öneriyoruz.
Dorsifleksiyon ve plantar fleksiyon
Dairesel ayak bileği hareketleri
Topuk yükselme
Ayak Bileği Kıkırdak Zedelenmesi Kaç Günde İyileşir?
İyileşme süresi, zedelenmenin ciddiyetine ve uygulanan tedaviye alınan yanıta bakılmaktadır. Hafif zedelenmeler 1-2 hafta içinde düzelebilir. Ancak, ciddi vakalar aylarca sürebilir. Dinlenme, doğru tedavi ve egzersizlerle iyileşme süresinin kısalttığını hatırlatmakta fayda vardır.
Eğer dizinizde bir problem olduğunu düşünüyorsanız dizde kıkırdak zedelenmesi yazımızı incelemenizi öneriyoruz.
Sonuç
Ayak Bileği Kıkırdak Zedelenmesi en sık, talus kemiğinin kıkırdak yüzeyinde oluşur. Bu duruma talusun osteokondral lezyonu denir ve genellikle büyük travmalar veya tekrarlayan mikro travmalar sonrası görülür.
Teşhis fizik muayene ve röntgen ile konulabilir, bazen MR ve BT görüntüleme gerekebilir. Tedavi hastanın yaşı, aktivite seviyesi ve lezyonun boyutuna bağlı olarak değişir. Alçı, PRP gibi iğne tedavileri ve gerektiğinde cerrahi yöntemler tedavi seçenekleri arasındadır.
Ameliyatsız tedavilerle başarı sağlanamazsa cerrahi müdahale gündeme gelir. Fizik tedavi, ağrıyı azaltmak, şişliği kontrol altına almak ve eklem hareketini geri kazandırmak için kullanılır.
Egzersizler ise iyileşme sürecinin vazgeçilmez bir parçasıdır. Dinlenme ve doğru tedavi ile iyileşme süresi kısaltılabilir. Hafif zedelenmeler 1-2 haftada düzelebilirken, ciddi vakalar aylarca sürebilmektedir
Makalemizi okuduğunuz için teşekkürler. Dilerseniz utkuerdemozer.com bağlantısından ana sayfaya genel bir göz atabilirsiniz..
