Kalça Avasküler Nekrozu

Kalça avasküler nekrozu, femur başının kan dolaşımının bozulması sonucu ortaya çıkan ve tedavi edilmediğinde kalıcı eklem hasarına yol açabilen ciddi bir ortopedik sorundur. Hastalığın erken evrelerinde genellikle belirti vermemesi, teşhisi zorlaştırabilirken; ilerleyen evrelerde kasık ağrısı, hareket kısıtlılığı ve yaşam kalitesinde ciddi düşüş gibi semptomlarla kendini belli eder.

Özellikle risk faktörleri ve belirtiler hakkında farkındalığın artması, hastalığın ilerlemeden kontrol altına alınmasında büyük önem taşır.

Eğer kalça ağrınız varsa ve avasküler nekroz gibi ciddi bir durumdan şüpheleniyorsanız, doğru tanı ve tedavi için bir ortopedi uzmanına başvurmanız önemlidir. Op. Dr. Utku Erdem Özer, İstanbul’da kalça avasküler nekrozu ve diğer kalça rahatsızlıkları konusunda uzman bir cerrah olarak, hastalarına bilgi, anlayış ve geniş bir deneyimle hizmet sunmaktadır.

Avasküler nekroz tedavisinde doğru yaklaşımlar sayesinde kalça fonksiyonları korunabilir ve yaşam kaliteniz artırılabilir. Bu konuda daha fazla bilgi almak için Op. Dr. Utku Erdem Özer ile iletişime geçebilirsiniz.

Whatsapp İletişim

Kalça Avasküler Nekrozu Nedir?

Kalça eklemi, vücudumuzdaki en büyük ve en güçlü eklemlerden biridir ve iki ana yapıdan oluşur: asetabulum (kalça yuvası) ve bu yuvaya oturan femoral baş (uyluk kemiği başı). Kalça avasküler nekrozu, bu femoral baş kısmında ortaya çıkan, kan dolaşımının bozulması sonucu gelişen bir hastalıktır.

Femoral başa yeterince kan ulaşamadığında, kemik dokusu beslenemez ve zamanla zayıflayarak yapısal bütünlüğünü kaybeder. Bu durum, kemiğin üzerindeki kıkırdak dokuda çatlaklara ve altındaki kemikte çökme bölgelerine neden olabilir. Hastalar genellikle kasık ağrısı, hareket kısıtlılığı ve yürüme güçlüğü gibi belirtilerle doktora başvururlar.

Eğer bu durum erken evrelerde teşhis edilmez ve uygun tedavi uygulanmazsa, kemik yapısındaki bozulma ilerler ve kalça ekleminde geri dönüşü olmayan hasarlar meydana gelebilir. İleri evrelerde kalça eklemi tamamen işlevsiz hale gelir ve kalça protezi ameliyatı kaçınılmaz bir çözüm haline gelir.

Erken tanı ve uygun tedavi yöntemleriyle kalça avasküler nekrozunun ilerlemesi durdurulabilir ve hastaların yaşam kalitesi büyük ölçüde korunabilir.

Kalça Avasküler Nekrozu tedavi edilmezse, kalça ekleminde ciddi kireçlenme sorunlarına yol açabilir. Kalça eklemi kireçlenmesi ve tedavi seçeneklerini öğrenmek için Kalça Eklemi Kireçlenmesi sayfamıza göz atabilirsiniz.

Kalça Avasküler Nekrozunun Sebebi Nedir?

Kalça avasküler nekrozu, femur başına giden kan akışının azalması veya tamamen durması sonucu ortaya çıkar. Kemik dokusu, sağlıklı kalabilmek için düzenli ve yeterli kan dolaşımına ihtiyaç duyar.

Kanlanmanın bozulması durumunda kemik dokusu beslenemez ve zamanla zayıflayarak yapısal bütünlüğünü kaybeder. Bu durum, kıkırdak altındaki kemikte çökme ve kıkırdakta çatlaklara neden olabilir.

Kalça avasküler nekrozuna yol açan başlıca sebepler şunlardır:

Travmatik Nedenler:

• Femur Başı ve Femur Boynu Kırıkları: Kalça eklemi çevresinde meydana gelen kırıklar, kan damarlarını zedeleyerek femur başının kanlanmasını bozabilir.

• Travmatik Kalça Çıkığı: Şiddetli travmalar sonrası kalça ekleminin yuvasından çıkması damarların hasar görmesine neden olabilir.

 Pıhtılaşma Mekanizması Bozuklukları:

• Çoğu kalça avasküler nekrozu vakasının altında pıhtılaşma bozuklukları olduğu düşünülmektedir.

• Bazı hastalarda bu durum klinik bir belirti göstermeyebilir, ancak femur başına giden kan akışını engelleyebilir.

Sistemik Hastalıklar:

• Orak Hücreli Anemi: Alyuvarların yapısal bozukluğu damar tıkanıklıklarına yol açarak kan akışını kesebilir.

• Gaucher Hastalığı: Vücutta yağ birikimine neden olan bu genetik hastalık, kemik dokusunun kanlanmasını olumsuz etkileyebilir.

• Bazı Viral Enfeksiyonlar: Vücutta dolaşımı etkileyerek kan akışını bozabilir.

İlaç ve Hormon Kullanımı:

• Uzun Süreli KortizolnKullanımı: Yüksek doz kortikosteroid ilaçlar kemik yapısını zayıflatabilir.

• Vücudun Aşırı Kortizol Üretimi: Doğal yollarla aşırı kortizol üretimi de aynı etkiyi gösterebilir.

Radyasyon Maruziyeti:

• Kanser Tedavisi: Kalça bölgesine uygulanan radyoterapi kan damarlarını etkileyebilir.

• Mesleki Radyasyon Maruziyeti: Bazı meslek gruplarında uzun süre radyasyona maruz kalmak risk oluşturabilir.

Yaşam Tarzı Faktörleri:

• Kronik Alkol Kullanımı: Yoğun ve uzun süreli alkol tüketimi kemik yapısında dolaşımı bozabilir.

Kalça avasküler nekrozu, genellikle bu faktörlerden bir veya birkaçının bir araya gelmesiyle ortaya çıkar. Ancak bazı durumlarda hastalığın nedeni tam olarak belirlenemez.

Risk faktörlerine sahip bireylerin düzenli ortopedik muayeneler yaptırması ve erken dönemde tedaviye başlaması, hastalığın ilerlemesini önlemek için büyük önem taşır.

Kalça Avasküler Nekrozu için Kimler Risk Altındadır?

Kalça avasküler nekrozu, bazı risk faktörlerine sahip bireylerde daha sık görülür. Bu faktörler genellikle kan dolaşımını, kemik dokusunun beslenmesini veya vücudun metabolik süreçlerini etkileyen durumlardır. Başlıca risk faktörleri şunlardır:

Tıbbi ve Metabolik Nedenler:

• Orak Hücreli Anemi: Alyuvarların şekil bozukluğu damar tıkanıklıklarına yol açarak femur başının beslenmesini engelleyebilir.

• Lösemi ve Lenfoma: Bazı kan hastalıkları kemik iliği ve dolaşım sistemini etkileyebilir.

• Gaucher Hastalığı: Vücutta yağ birikimine neden olan bu genetik hastalık, kemik dokusunda beslenme bozukluklarına yol açabilir.

• Bazı Viral Enfeksiyonlar: Viral enfeksiyonlar kan dolaşımını etkileyerek avasküler nekroza neden olabilir.

• HIV Tedavisi: HIV tedavisinde kullanılan proteaz inhibitörleri bu hastalığın riskini artırabilir.

Travma ve Fiziksel Nedenler:

• Kalça Çevresi Kırıklar: Femur başı veya femur boynu kırıkları kan damarlarına zarar vererek kan akışını bozabilir.

• Travmatik Kalça Çıkığı: Kalça ekleminin yuvasından çıkması damar yapısını zedeleyebilir.

• Su Altı Dalgıçlığı (Caisson Hastalığı): Mesleki dalgıçlık sırasında ani basınç değişimleri kan akışını olumsuz etkileyebilir.

Radyasyon ve İlaç Kullanımı:

• Radyasyon Tedavisi: Kalça bölgesine uygulanan radyoterapi, kemik dokusuna giden kan dolaşımını etkileyebilir.

• Kortizol Kullanımı: Uzun süreli ve yüksek dozda kortikosteroid kullanımı, kemik dokusuna zarar vererek kanlanmayı bozabilir.

• Vücudun Aşırı Kortizol Üretimi: Vücudun doğal olarak fazla kortizol üretmesi de riski artırabilir.

 Yaşam Tarzı Faktörleri:

• Kronik Alkol Kullanımı: Uzun süreli ve yoğun alkol tüketimi kemik dokusunun beslenmesini ve kan akışını olumsuz etkileyebilir.

Kalça Avasküler Nekrozunun Belirtileri Nelerdir?

Kalça avasküler nekrozu (AVN), femur başına giden kan akışının bozulması sonucu kemik dokusunun canlılığını kaybetmesiyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Hastalığın erken evrelerinde belirti vermemesi, teşhisi zorlaştırabilir. Ancak ilerledikçe belirtiler netleşir ve yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir.

Ağrı:

• Kasık Bölgesinde Ağrı: Kalça avasküler nekrozunun en sık görülen belirtisidir. Ağrı, kasık bölgesinde başlar ve bazen uyluk ön tarafına hatta dize doğru yayılabilir.

• Aktivite ile Artan Ağrı: Yürürken, merdiven inip çıkarken veya ağır kaldırırken ağrı artar.

• İleri Evrelerde Dinlenme Halinde Ağrı: Hastalığın ilerleyen evrelerinde ağrı, istirahat sırasında bile devam edebilir ve gece uykusunu bozabilir.

Kalça ağrısına neden olan diğer önemli bir durum ise labrum yırtıklarıdır. Detaylı bilgi için Kalça Labrum Yırtığı yazımızı okuyabilirsiniz.

Hareket Kısıtlılığı:

• Hastalığın ilerlemesiyle kalça eklem hareket açıklığı azalır.

• Çömelememe ve Kalçayı Dışa Açmada Zorluk: Hastalar genellikle, "Eskisi gibi çömelemiyorum" veya "Kalçamı yana doğru açamıyorum" gibi ifadelerle şikayetlerini dile getirirler.

• Günlük aktivitelerde zorluklar artar ve yaşam kalitesi belirgin şekilde düşer.

Topallama:

• Hastalar, ağrıyı hafifletmek için farkında olmadan yürüyüş şeklini değiştirerek topallayabilirler.

Çift Taraflı Görülme Olasılığı:

• Kalça avasküler nekrozu genellikle çift taraflı olarak ortaya çıkar. Bir kalçada görüldüğünde diğer kalçada da hastalık gelişme riski yaklaşık %80’dir.

Erken Teşhis Önemlidir:Kalça avasküler nekrozu belirtileri hastalığın evresine bağlı olarak değişir. Ancak ağrı, hareket kısıtlılığı veya topallama gibi belirtiler fark edildiğinde bir ortopedi uzmanına başvurmak hastalığın ilerlemesini durdurmak ve kalça ekleminin korunması için kritik önem taşır.

Kalça ağrıları ile birlikte hareket kısıtlılığı yaşıyorsanız, Kalça Sıkışma Sendromu yazımız size yardımcı olabilir.

Kalça Avasküler Nekrozu Evrelemesi

Kalça avasküler nekrozu, hastalığın ilerleyişini ve kemikte meydana gelen hasarın derecesini belirlemek için evrelere ayrılır. Bu evreleme, uygun tedavi planının oluşturulmasında kritik bir rol oynar.

Evreleme, hastalığın hangi aşamada olduğunu anlamak ve uygun tedavi yöntemini belirlemek için önemli bir araçtır. Erken evrelerde cerrahi dışı tedavi seçenekleri etkili olabilirken, ileri evrelerde genellikle cerrahi müdahale gerekir.

Kalça Avasküler Nekrozu Tedavisi

Kalça avasküler nekrozu tedavisi, hastalığın evresine ve kemikteki hasarın derecesine bağlı olarak değişir. Erken evrelerde, bazı kemik erimesi ilaçlarının etkili olabileceğini gösteren bilimsel çalışmalar mevcuttur. Ancak ilerleyen evrelerde cerrahi müdahale kaçınılmaz hale gelebilir.

Kalça Avasküler Nekroz Ameliyatı: Kor Dekompresyon Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Kor dekompresyon, kalça avasküler nekrozu tedavisinde kullanılan minimal invazif bir cerrahi yöntemdir. Bu yöntemde, femur başında oluşan avasküler nekroz lezyonunun hemen altındaki ölü kemik dokusu, kemikten tünel açılarak temizlenir.

• Cerrahi Teknik: Yaklaşık 1-2 cm'lik küçük bir kesi ile femur başına ulaşılarak ölü kemik dokusu boşaltılır.

• Ağrının Azalması: Bu işlem, kalça avasküler nekrozunda oluşan ödemi ve kemik içi basıncı azaltarak ağrının hafiflemesini sağlar.

• Kan Akışının Artması: Açılan tünel sayesinde kan dolaşımı yeniden sağlanır ve yeni kemik dokusu oluşumu desteklenir.

Ameliyat Planlaması:

Ameliyat öncesi MR görüntüleme ile lezyonun yeri ve boyutu net olarak belirlenir. Bu sayede ölü kemik dokusunun doğru şekilde temizlenmesi sağlanır.

Ameliyatın Başarı Oranı:

Kalça avasküler nekrozunun 1. ve 2. evrelerinde bu ameliyat oldukça başarılı sonuçlar verebilir.

Ek Destekleyici Yöntemler:

• Kemik Grefti: Açılan tünele hastanın leğen kemiğinden alınan kemik grefti yerleştirilerek kemik iyileşmesi desteklenebilir.

• Kök Hücre Tedavisi: İyileşmeyi hızlandırmak ve kemik oluşumunu artırmak için kök hücre tedavisi uygulanabilir.

• PRGF (Platelet-Rich Growth Factor) Uygulaması: İyileşme sürecini desteklemek için PRGF enjeksiyonları kullanılabilir.

Kalça avasküler nekrozunun tedavisinde erken teşhis ve uygun tedavi planlaması, hastalığın ilerlemesini durdurmak ve kalça protezi ameliyatı ihtiyacını geciktirmek açısından büyük önem taşır. Tedavi süreci, ortopedi uzmanı tarafından hastanın genel durumu ve hastalığın evresine göre bireyselleştirilmelidir.

Egzersiz Yapmak Avasküler Nekroza İyi Gelir Mi?

Egzersiz yapmak, hastalığın belirli evrelerinde faydalı olabilir. Ancak bu tamamen bireyin hastalığının evresine ve doktorun önerisine bağlıdır. Fizik tedavi, eklemin hareketliliğini korumak ve ağrı yönetimi sağlamak için önerilir.

Egzersizin Faydaları:

• Eklem fonksiyonlarının korunması

• Kas güçlendirme ve eklemi destekleme

• Hareket kısıtlılığının azaltılması

Ancak, ağrıyı arttıracak veya eklemi zorlayacak aktivitelerden kaçınılmalıdır.

Avasküler Nekroz Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Tedavi edilmediği takdirde hastalık ilerleyerek ciddi eklem hasarına yol açar. Kemik çökmesi, hareket kısıtlılığı ve kronik ağrı görülmesi kaçınılmaz hale gelir. Bu durum bireyin yaşam kalitesini ciddi ölçüde düşürür.

• Eklem fonksiyonlarının kaybı

• Total kalça protezi gibi büyük cerrahilere gerek duyulması

• Kronik ağrı ve yürüyememe

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Kalça avasküler nekrozu nasıl anlaşılır?Kalça avasküler nekrozu genellikle kasık bölgesinde ağrı, hareket kısıtlılığı ve topallama gibi belirtilerle kendini gösterir. Erken evrelerde belirti vermeyebilir ve çoğu zaman başka bir nedenle yapılan MR görüntülemeleri sırasında tesadüfen tespit edilir. Özellikle ağrı, aktivite sırasında artıyorsa ve istirahat halindeyken devam ediyorsa bir ortopedi uzmanına başvurulmalıdır.

2. Kalça avasküler nekrozu tedavi edilmezse ne olur?Tedavi edilmeyen kalça avasküler nekrozu ilerleyerek femoral başta çökme, kalça ekleminde ciddi yapısal bozulmalar ve hareket kaybına yol açabilir. Hastalık ileri evrelere ulaştığında ağrı dayanılmaz hale gelir ve kalça protezi ameliyatı kaçınılmaz olabilir.

3. Kor Dekompresyon ameliyatı sonrası iyileşme süresi ne kadardır?Kor dekompresyon ameliyatı sonrası hastaların çoğu yaklaşık 6-12 hafta içerisinde normal aktivitelerine dönebilir. İlk 2 hafta boyunca çift koltuk değneği kullanılması ve kalça üzerine tam yük binmemesi önerilir. Ancak iyileşme süresi hastanın genel sağlık durumu ve hastalığın evresine bağlı olarak değişebilir.

4. Kalça avasküler nekrozu hangi yaş grubunda daha sık görülür?Kalça avasküler nekrozu genellikle 30-60 yaş aralığında daha sık görülür. Ancak kortikosteroid kullanımı, alkol tüketimi veya genetik yatkınlığı olan bireylerde daha erken yaşlarda da ortaya çıkabilir.

5. Kalça avasküler nekrozu tamamen iyileşebilir mi?Erken evrelerde teşhis edilirse ve uygun tedavi yöntemleri uygulanırsa hastalığın ilerlemesi durdurulabilir ve kalça ekleminin işlevi büyük ölçüde korunabilir. Ancak ileri evrelerde kalça protezi ameliyatı genellikle kalıcı çözüm olarak tercih edilir.

6. Kalça avasküler nekrozu için cerrahi olmayan tedavi seçenekleri nelerdir?Erken evrelerde ilaç tedavisi, fizik tedavi ve aktivite kısıtlaması gibi cerrahi olmayan yöntemler uygulanabilir. Ayrıca, kök hücre tedavisi ve PRGF (Platelet-Rich Growth Factor) gibi yenilikçi tedavilerle kemik iyileşmesi desteklenebilir.

7. Kalça avasküler nekrozu ağrısını azaltmak için neler yapılabilir?Ağrı yönetimi için anti-enflamatuar ilaçlar, fizik tedavi programları ve aktivite modifikasyonları önerilebilir. Ayrıca, kilo kontrolü ve kalça eklemine binen yükün azaltılması da ağrıyı hafifletebilir.

8. Kalça avasküler nekrozu teşhisinde hangi görüntüleme yöntemleri kullanılır?Teşhiste genellikle MR (Manyetik Rezonans) görüntüleme yöntemi tercih edilir çünkü erken evre değişikliklerini gösterebilir. Röntgen ve sintigrafi de hastalığın ilerleyen evrelerini değerlendirmek için kullanılabilir.

9. Kalça avasküler nekrozu olan bir kişi spor yapabilir mi?Erken evrelerde düşük etkili aktiviteler (yüzme, su aerobiği gibi) önerilebilir. Ancak yüksek etkili aktivitelerden ve kalçaya fazla yük bindiren sporlardan kaçınılmalıdır. Hangi aktivitelerin uygun olduğu konusunda bir ortopedi uzmanından rehberlik alınmalıdır.

10. Kalça avasküler nekrozu ameliyatı sonrası normal yaşama dönüş ne kadar sürer?Ameliyat sonrası iyileşme süresi bireysel faktörlere ve uygulanan cerrahi tekniğe bağlı olarak değişir. Genellikle hastalar 3-6 ay içinde günlük aktivitelerine dönebilir. Ancak tam iyileşme ve eklem fonksiyonlarının geri kazanılması 1 yıla kadar sürebilir.

11. Avasküler nekrozu iyileşen var mı?Evet, erken evrelerde teşhis edildiğinde uygun tedaviyle iyileşme sağlanabilir.

12. Avasküler nekroza ne iyi gelir?İstirahat, fizik tedavi ve uygun cerrahi müdahaleler hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir.

13. Avasküler nekroz kanser mi?Hayır, bu durum bir kanser değil; ancak kemiğin kanlanmasındaki bozuklukla ilgilidir.

14. Femur başı avasküler nekrozu nasıl anlaşılır?Eklem ağrısı, hareket kısıtlılığı ve görüntüleme yöntemleri ile tanı koyulabilir.

Sonuç

Kalça avasküler nekrozu, erken evrelerde genellikle sessiz ilerleyen, ancak ilerledikçe ciddi ağrı, hareket kısıtlılığı ve yaşam kalitesinde belirgin düşüşe yol açan önemli bir ortopedik hastalıktır. Hastalığın erken teşhisi, ilerlemesini durdurmak ve kalça ekleminin yapısını korumak açısından kritik bir rol oynar.

Erken evrelerde ilaç tedavisi, fizik tedavi ve yenilikçi yöntemler (kök hücre ve PRGF uygulamaları) etkili olabilirken, ileri evrelerde Kor Dekompresyon ameliyatı ve kalça protezi gibi cerrahi yöntemler gündeme gelir. Hastalığın tedavi süreci, hastanın genel sağlık durumu, yaşam tarzı ve hastalığın evresine bağlı olarak bireyselleştirilmelidir.

Kalça avasküler nekrozu hakkında farkındalığın artması, risk faktörlerinin azaltılması ve belirtilerin erken dönemde fark edilmesi, hastalığın seyrini büyük ölçüde değiştirebilir. Ağrı, hareket kısıtlılığı veya topallama gibi belirtiler fark edildiğinde, zaman kaybetmeden bir ortopedi uzmanına başvurmak hayat kalitesini korumanın en etkili yoludur.

Sağlıklı ve ağrısız bir yaşam için erken teşhis ve doğru tedavi yöntemleri büyük önem taşır. Kalça sağlığınızı korumak ve yaşam kalitenizi artırmak için düzenli ortopedik kontrolleri ihmal etmeyin.

Kalça avasküler nekrozu ve diğer ortopedik rahatsızlıklar hakkında uzman görüşü almak için Op. Dr. Utku Erdem Özer ile iletişime geçebilirsiniz. Bunun dışında bizi daha yakından tanımak için Op. Dr. Utku Erdem Özer sayfasını ziyaret edebilirsiniz. Hemen şimdi bir adım atın ve sağlıklı bir yaşam için harekete geçin!