Köprücük kemiği (klavikula), göğüs kafesi ile kürek kemiği arasında bulunan uzun ince bir kemiktir. Basit düşme, trafik kazası gibi farklı yaralanma çeşitleri ile köprücük kemiği iki veya daha fazla parçalı kırık oluşabilir.
Kırık çoğu zaman kemiğin ortasında olur. Bazen kemik, göğüs kafesine bağlandığı yerin yakınında (proksimal kırıklar) veya kürek kemiğine bağlandığı yerin yakınından (distal kırıklar) kırılabildiği gibi bu eklemleri içeren eklem içi kırık şeklinde de olabilir.
Bazı köprücük kemiği kırıklarında, eğer ayrışma yoksa, ya da ayrışma olup kısalma kabul edilebilir sınırlarda ise ameliyata gerektirmez. Ameliyat gerekmeyen köprücük kemik kırıkları 8 bandaj ve-veya kol askısı ile sabitlenerek tedavi edilirler. Çoğu köprücük kemiği kırığı ortalama 4-5 haftada kaynar.
İçindekiler:
Köprücük Kemiği Nedir?
Klavikula, halk arasında köprücük kemiği olarak bilinen, omuz kemerinin ön kısmında yer alan uzun ve ince bir kemiktir. Klavikula, göğüs kemiği-iman tahtası (sternum) ile kürek kemiği (skapula) arasında uzanır. İki kemik ile eklem yapar. Bu eklemler akromiyoklaviküler eklem ve strenoklavikuler eklemlerdir. Köprücük kemiği kol ile gövde arasında bir bağlantı sağlar.
Köprücük kemiğinin ana görevleri şunlardır:
Destek Sağlama: Kolun vücuda bağlanmasına yardımcı olur ve kolun hareketini destekler.
Koruma: Altında yer alan sinirler ve kan damarları gibi önemli yapıları korur.
Hareketi Kolaylaştırma: Omuz ekleminin geniş bir hareket aralığına sahip olmasını sağlar.
Köprücük Kemiği Kırığı Belirtileri Nelerdir?
Ağrı: kolun hatta vücudun hareketi ile kırık köprücük kemiği üzerinde ağrı olur.
Şişme, hassasiyet, morarma:
Ciltte gerilme: Köprücük kemiğinin özellikle fazla yer değiştirmiş kırıklarında kırık parçaları ciltten belirginleşecek kadar görülebilir.
Ses Gelmesi: Hareket ederken kırık parçalar birbirine sürterek ses duyulmasına sebep olabilir.
Hareket kaybı: Ağrıdan dolayı omuzu hareket ettirmede güçlük.
Köprücük Kemiği Kırığı Nasıl Teşhis Edilir?
Köprücük kemiği kırığı olan hastalar genellikle acile başvurur. Fizik muayenede köprücük kemiği üzerinde hassasiyet şekil bozukluğu gibi belirtileri olan hastalara köprücük kemiğine yönelik röntgen çekilerek köprücük kemiği kırığı teşhisi koyulur. Köprücük kemiğinin eklem içi kırıklarında, tomografi ve MR görüntülemeye ihtiyaç duyulabilir.
Köprücük Kemiği Kırığı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Köprücük kemiği kırığının iyileşmesi için her kırık kemik gibi hareketsiz tutulması gerekmektedir. Köprücük kemiği kırığında eğer ameliyat gerekmiyorsa sekiz bandaj ve-veya kol askısı ile kırık sabitlenebildiği kadar sabitlenir.
Çocuklarda Köprücük Kemiği Kırığı Tedavisi
Köprücük kemiği kırıkları çocukluk çağı kırıkları içinde en sık görülen kırıklardan biridir. Çocukluk çağındaki köprücük kemiği kırıklarının tedavisi ortalama 2 hafta süre ile basit kol askısı, sekiz bandaj kullanımı ile yapılır. Özellikle ilk bir haftada ağrılı geçebilir. Ağrıdan dolayı çocuğunuz kolunu çok az hareket ettirecektir, bu durum geçicidir. Yine bu dönemde çocuğunuzu oturur pozisyonda daha rahat uyuyacaktır. Doktorunuza danışarak çocuğunuza ağrı kesici verebilirsiniz. Kırıktan bir hafta geçtikten sonra ara ara askıyı çıkarabilirsiniz.
Çocukluk çağındaki köprücük kemik kırıklarında kırığın üstünde şişlik olması normaldir. Bu durum bir yıl kadar devam edebilir.
Çocuk kendisini rahat hissetmeye başladığı zaman yüzme gibi sporlara dönebilir, ancak futbol, basketbol gibi temas sporlarında ise spora dönüşü 6 haftadan önce izin vermiyoruz.
Köprücük Kemiği Kırığı Ameliyatı Gerektirdiği Durumlar
Açık kırıklar, kırığınızın bir ya da birçok parçası cildinizi delip çıkmışsa ameliyat gerekir.
Yerinden ayrışmış ve cildinizde bariz bir gerginlik oluşturan kırıklar, ciltte dolaşım sorunu oluşturup yara problemlerine neden olacağı için ameliyat gerekir.
Kırığa eşlik eden damar sinir yaralanması var ise ameliyat gerekir.
Kürek kemiğinin boynu ile birlikte olan köprücük kemiği kırıkları yüzen omuz olarak adlandırılan bir yaralanma şeklidir. Bu yaralanmada her iki kırığa cerrahi tedavi gerekir.
Kırık uçlarında 15-20 mm’den fazla ayrışma var ise, köprücük kemik kırıklarının tedavisi ameliyat ile yapılır.
Köprücük kemiği kırığı iki taraflı (sağ ve sol) ve yerinden ayrışmış ise cerrahi tedavi gerekir.
Vücudun başka yerinde aynı anda başka kırıklar varsa cerrahi tedavi gerekir.
Hastanın epilepsi hastalığı varsa cerrahi tedavi gerekir.
Kafa travması varsa cerrahi tedavi gerekir.
Deplase distal veya proksimal eklem içi kırıklar da ameliyat ile tedavi edilir.
Bunun dışında özellikle hızlı spora dönmek isteyen elit ve profesyonel sporcularda deplase köprücük kemiği kırıkları ameliyat edilir.
Köprücük Kemiği Ameliyatı Riskleri
Köprücük kemiği ameliyatı, bazı riskler taşır ve bu riskler ameliyat öncesi bizler tarafından değerlendirilmektedir. Özellikle Enfeksiyon, ameliyat sonrası en yaygın risklerden biridir. Enfeksiyon riski, steril tekniklerle minimize edilmektedir.
Ameliyat sırasında veya sonrasında kanama da bir diğer risktir. Bu durum, özellikle kan sulandırıcı kullanan hastalar için önemlidir. Sinir ve damar yaralanmaları da nadir görülen ancak ciddi olabilen riskler arasındadır. Bu tür komplikasyonlar, deneyimli cerrahlar tarafından yapılan ameliyatlarda oldukça nadir olduğunu belirtelim.
Köprücük Kemiği Kırığı Ameliyatı
Açık ameliyat ile kemikler düzeltilip aynı hizaya getirildikten sonra, köprücük kemiğine uygun plak (anatomik plak) ve vidalar ile tespit yapılır. Bu tekniğe Açık Redüksiyon ve İnternal Fiksasyon denir.
Kırığın yerine göre uygulanacak plaklar farklılık gösterir.
1. Köprücük Kemiği Orta Hattındaki Kırıklar:
Köprücük kemiklerinin en sık kırıldığı yer köprücük kemiğinin orta hattıdır. Bu ameliyatta köprücük kemiği için özel olarak üretilen plaklar kullanılır.
2. Köprücük Kemiği İç Tarafındaki Kırıklar:
Medial klavikula kırıkları da denir. Köprücük kemiği kırıklarının en az görülen tipidir. Köprücük kemiğinin göğüs kemiği ile yaptığı ekleme-sternoklavikuler ekleme yakın kırıklardır. Bu kırıklar çoğu zaman sternoklavikuler eklem içi kırık şeklinde olur. Bazen kırıklı çıkık şeklinde de olabilir.
3. Köprücük Kemiği Uç Tarafındaki Kırıklar:
Distal klavikula kırıkları da denen köprücük kemiğinin akromiyon ile eklem yaptığı AK ekleme yakın kırıklardır. Bu kırıkların ameliyatında en sık olarak kancalı plak kullanılır. Kancalı plak kırık kaynadıktan yaklaşık 6-9 ay sonra çıkarılır.
Op. Dr. Utku Erdem Özer’in yaptığı köprücük kemiği distal kırığı ameliyatını izlemek için bu linki tıklayabilirsiniz.
Köprücük Kemiği Kırığı Platin Ameliyatı ne Kadar Sürer?
Köprücük kemiği kırığı platin ameliyatı ortalama 45 dakika ile 1 saat arasında sürer.
Köprücük Kemik Kırığı Ne Kadar Sürede İyileşir?
Kemik iyileşmesi çocuklarda genellikle 3 ila 6 hafta, yetişkinlerde ise 6 ila 12 hafta sürer.
Köprücük Kemiği Kırığı İyileşme Süreci
Ameliyattan sonra 1 gün hastanede kalmanız yeterli olur. Ameliyat bölgesine uygulayacağınız buz uygulaması ağrı kesici ihtiyacınızı belirgin olarak azaltır. Yara yerleriniz 10-15 gün içinde iyileşir. Bu sürede su geçirmez pansuman malzemeleri kullanılırsa duş alabilirsiniz.
Ameliyattan 10 gün sonraya kadar basit kol askısı kullanmak ağrı duymanızı azaltır. Askıyı gün içinde arada çıkararak dirsek, el-el bileği hareketlerine izin verilir. D vitamini, kalsiyum ve proteinden zengin beslenmek kırık kaynamasını hızlandırır.
Çocuklarda Köprücük Kemiği Kırığı İyileşme Süreci
Çocuklarda ise bu süre genellikle 3 ila 6 hafta arasında iken, yetişkinlerde 6 ila 12 hafta arasında olabilir. İyileşme sürecinde kolunuzu az hareket ettirmek, kol askısını düzenli olarak kullanmak ve kaynama sağlandıktan sonra fizik tedavi programlarına katılmak önemlidir.
Klavikula distal ucunda osteoliz ve omuz ağrısı hakkında daha fazla bilgi almak için osteoliz yazısını inceleyebilirsiniz.
Köprücük Kemiği Kırığı İyileşme Belirtileri
Köprücük kemiği kırığının iyileşmesi birkaç hafta ile birkaç ay arasında sürebilir. İyileşme sürecinde dikkat edilmesi gereken belirtiler vardır. İyileşme sürecinde ağrının azalması ve şişliğin inmesi beklenir. Ayrıca, kolun hareket kabiliyeti yavaş yavaş geri dönmektedir.
Bu sürecte iyileşme belirtileri şu şekildedir:
Azalan ağrı ve şişlik
Artan hareket kabiliyeti
Kırık bölgesinde yeniden kemik oluşumu
Düzenli doktor kontrolleri
Köprücük Kemiği Kırığında İyileşme Sürecini Etkileyen Faktörler
Kırığın Yeri ve Şiddeti: Kırığın yeri ve şiddeti, iyileşme süresini doğrudan etkiler. Kemik uçlarının yer değiştirdiği kırıklar, yer değiştirmemiş kırıklara göre daha uzun sürede iyileşebilir.
Tedavi Yöntemi: Kırığın tedavi yöntemi de iyileşme süresini etkiler. Ameliyat dışı yöntemler ile tedavi (kol askısı, dinlenme) genellikle daha uzun sürede iyileşirken, ameliyat ile daha hızlı bir iyileşme sağlayabilir, ancak ameliyat sonrası rehabilitasyon süreci de dikkate alınmalıdır.
Genel Sağlık Durumu: Kişinin genel sağlık durumu, kemik iyileşmesini etkileyen önemli bir faktördür. Sigara içmek, kötü beslenme, diyabet ve diğer kronik hastalıklar iyileşme sürecini uzatabilir.
Rehabilitasyon: İyileşme sürecinde fizik tedavi ve rehabilitasyon programlarına uyum, hareket kabiliyetinin ve kas gücünün geri kazanılmasına yardımcı olur, bu da genel iyileşme süresini kısaltabilir.
Köprücük Kemik Kırığının İyileşme Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kol Askısı Kullanımı: Doktorun önerdiği şekilde kol askısını düzenli olarak kullanmak, kırığın doğru şekilde kaynamasını sağlar ve iyileşme sürecini hızlandırır.
Dinlenme ve Koruma: Yaralı bölgeyi dinlendirmek ve korumak, iyileşme sürecinde kritik öneme sahiptir. Aşırı hareketten kaçınılmalı ve ağır kaldırma gibi aktivitelerden uzak durulmalıdır.
Beslenme: Kemik sağlığını destekleyen kalsiyum ve D vitamini açısından zengin bir beslenme düzenine sahip olmak, iyileşmeyi hızlandırabilir.
Köprücük Kemiği Ameliyatı Sonrası Ağrılar
Ameliyat sonrası ağrı, iyileşme sürecinin oldukça doğal bir parçasıdır. İlk birkaç gün yoğun ağrı hissedilmesi doğaldır, bu durum ağrı kesicilerle kontrol altına alınabilmektedir. Zamanla, ağrının şiddeti azalır ve hareket kabiliyetiniz artar.
Ameliyat Sonrası Ağrılar:
Ağrı Dönemi | Kontrol Yöntemleri |
İlk Günler | Ağrı kesiciler, dinlenme |
İlerleyen Günler | Fiziksel terapi, egzersiz |
Anormal Durumlar | Doktorla iletişim |
Köprücük Kemiği Kırığı Yatış Pozisyonu:
Köprücük kemiği kırığı yatış pozisyonu özellikle kırığın ilk 1 haftasında yarı oturur ya da şezlong pozisyonu olmalıdır. Omuzun arka kısmı ve dirseğin alt kısmı yastıklar ile desteklenerek ağrısız bir pozisyon bulunmalıdır.
Köprücük Kemiği Kırığı Ameliyatından Sonra Aktivitelere Dönüş
Özellikle bisiklet sporcularında indoor trainer üzerindeki antrenmanlara ameliyattan 3.-4. gün izin veriyorum. Dışarıda bisiklet binmek, koşmak gibi sporlara 6. haftada çekilen kontrol röntgeninden sonra karar verip, genellikle izin veriyorum. Özellikle baş üstü kol hareketlerinin çok olduğu voleybol, basketbol, yüzme gibi sporlara ise tam dönüş 8-12 haftayı bulabiliyor.
Köprücük Kemiği Kırığı Ameliyatında Koyulan Platinler Çıkmalı mı?
Köprücük kemiği kırığı ameliyatından sonra genellikle plak ve vidalar en erken 9 ay sonra çıkarılır. Ancak çoğu zaman plak ve vidaların çıkarılması gerekmez. Köprücük kemiği yeri doğal olarak cildin hemen altında olduğundan, ameliyatta konulan plak ve vidalar özellikle zayıf hastalarda dışarıdan belirgin olabilirler hatta hassasiyette oluşturabilirler. Böyle durumlarda zamanı gelince plak ve vidaları çıkarmak gerekebilir.
Ancak bazı distal klavikula kırıklarında kullanmak zorunda kaldığımız, kancalı plakları ameliyatın 9. Ayında çıkarmak gerekir. Bunun nedeni plağın kancasının omuzda subakromial bölgeye yerleştirmesidir. Bu özellikle baş üstü kol hareketlerinde ağrı yapacağı için plak ve vidalalar çıkarılır.
Op. Dr. Utku Erdem Özer’in yaptığı köprücük kemiğinden plak vida çıkarma ameliyatı izlemek için bu linki tıklayarak izleyebilirsiniz.
Köprücük Kemiği Ameliyatı Olanların Yorumları
Özellikle Köprücük Kemiği Ameliyatı Olanların Yorumları, bu ameliyatı düşünen ancak yeterli güveni sağlayamayanlar için oldukça gereklidir. Çünkü ameliyat olanların yorumları, ameliyat süreci ve sonrası hakkında sizlere gerçekçi bir bakış sunar. Böylece ameliyat olduğunuzda sizleri ne beklediğini bilirsiniz.
Ahmet Y.: "Ameliyat sürecim beklediğimden daha rahattı. Dr. Özer'in ekibi son derece profesyoneldi ve her adımı detaylı bir şekilde açıkladılar. İyileşme sürecim de hızlı ve sorunsuz geçti."
Elif K.: "Ameliyat öncesinde çok endişeliydim, ancak Dr. Özer'in güven verici tavrı sayesinde rahatladım. Ameliyat sonrası ağrılarım minimum seviyedeydi ve birkaç hafta içinde tamamen toparlandım."
Makalemizi okuduğunuz için teşekkürler. Dilerseniz utkuerdemozer.com bağlantısından ana sayfaya genel bir göz atabilirsiniz.
