Piriformis sendromu, günümüzde pek çok insanın karşılaştığı, ancak çoğunlukla yanlış tanı alan bir rahatsızlıktır. Bu durum, kalça ve bacakta ağrı, uyuşma ve rahatsızlıkla kendini gösterir ve günlük yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürür.
Piriformis kası, vücudumuzun derin gluteal bölgesinde bulunur ve eksternal rotasyon da dahil olmak üzere bir dizi hareketi mümkün kılar. Ancak bu kasın aşırı kullanımı, yaralanması veya anatomik anormallikler, piriformis sendromuna yol açar.
Yazımız içerisinde piriformis sendromunun ne olduğunu, nedenlerini, belirtilerini, teşhis ve tedavi yöntemlerini detaylı bir şekilde ele alır. Ayrıca, hastaların en sık sorduğu sorulara yanıt verirken, piriformis sendromu ile ilişkili MR görüntülerini de içerir.
Eğer siz de kalça ve bacak bölgenizde ağrı, uyuşma veya rahatsızlık hissediyorsanız, bel MR görüntülemeler ile bu belirtiler açıklanamıyorsa yani belinizde bir şey yok ise piriformis sendromu olabilirsiniz.
Bu yazı piriformis sendromu hakkında bilinmesi gereken her şeyi sağlamakla kalmayıp, aynı zamanda tedavi seçenekleriniz hakkında da sizi bilgilendirmektedir.
İçindekiler:
Piriformis Ne Demektir?
Piriformis, kalça ekleminin arkasında bulunan bir kasın adıdır. Adı, Latince 'armut' anlamına gelen 'pirum' ve 'şekil' anlamına gelen 'forma' kelimesinden türetilmiştir; yani armut şeklindeki kas anlamına gelir.
Piriformis kasının da olduğu bölgeye derin gluteal boşluk denir. (Derin gluteal boşluk ya da deep gluteal space) Piriformis kasının görevi bacağı ve kalçayı dışa döndürmektir. (Eksternal rotasyon) Bu fonksiyonu yapan 6 tane daha kas vardır.
Piriformis kası leğen kemiğinin (sakrum ön yüzü) içinden başlayıp kalça kemiğine bağlanmaktadır. Piriformis kası bu geçiş esnasında siyatik sinirin üzerinden geçerek siniri çaprazlama işlemi yapmaktadır.
Piriformis Sendromu Nedir?
Özellikle sportif aktiviteler, yapılan işte bazı hareketlerin sık piriformis kası normalden fazla süre aktive olup çalışırsa, büyüyen (hipertrofi) piriformis kası hemen altında bulunan siyatik sinire bası yaparak, kalça ve uyluk bölgesinde ağrı, uyuşma (ki uyuşma bazı hastalarda topuğa kadar devam eder) gibi durumlara yani piriformis sendromuna sebep olur.
Bazı hastalarda popo üstü düşme gibi travmatik durumlardan sonra başlayabildiğini de biliyoruz.
Bazı hastalarda anatomik farklılıktan dolayı piriformis sendromuna yatkınlık daha fazladır. Nüfusun yaklaşık beşte birinde siyatik sinir, piriformis kasının altından değil içinden ya da ikiye ayrılarak üstünden ve altından geçer. Bu kişilerde piriformis sendromuna yatkınlık vardır.
Piriformis Sendromunun Nedenleri Nedir?
Piriformis sendromunun nedenleri genellikle şunlardır:
Piriformis kasını tekrar tekrar zorlayan şiddetli egzersiz, spor aktiviteleri veya iş yerinde hareketler. Tek taraflı yapılan kürek sporu buna en güzel örnektir.
Düşme sonrası piriformis kas yaralanması.
Siyatik sinir ile piriformis kasının anormal konumları.
Uzun süre oturmak.
Skolyoz veya farklı bacak uzunlukları gibi hastalık ve durumlarda değişen biyomekaniğe bağlı olarak bir taraftaki piriformis kasının fazla çalışıp hipertrofiye uğrayıp piriformis sendromuna yol açabilir.
Piriformis Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Piriformis sendromu ile ilişkili çeşitli semptomlar vardır, ancak piriformis ağrısı her zaman basıya maruz kalmış siyatik sinir nedeniyle oluşur. En erken belirtiler kalçalarda uyuşma veya karıncalanma olarak ortaya çıkabilir, ancak ağrı eninde sonunda gelişecektir.
Kalça ağrısı, ağrı zamanla kalça ile diz arkası, diz ile topuk arasına doğru yayılabilir.
Oturma sürelerinin azalması. Çoğu hasta yarım saatten fazla oturamadığını ifade eder.
Kalçanızı bacağınızı hareket ettirirken kötüleşen kalça ağrısı ve ortaya çıkan uyuşma.
Kalçadan başlayan dizin arkasına ve hatta topuğa kadar devam eden uyuşma.
Sabah uyanınca tüm bacakta uyuşma.
Bacakta karıncalanma
Oturma, koşma gibi aktivitelerle tetiklenen ağrı, uyuşma.
Merdiven çıkarken artan ağrı
Piriformis kasında muayene esnasında doktor tarafından hissedilen spazm, sertlik.
Eğer yüksek şiddetli kalça ağrınız varsa Kalça sıkışması belirtileri hakkındaki yazımız için bağlantıya tıklayabilirsiniz.
Piriformis Sendromu Teşhisi Nasıl Konulur?
Piriformis sendromunun teşhisi kolay değildir., deneyim gerektirir. Özellikle belirtilerinin bel fıtığı ile nerdeyse bire bir aynı olması piriformis tanısını zorlaştırır. Piriformis belirtileri olan hastaya yapılacak ilk iş bel bölgesinin muayenesi ve MR görüntüleme ile bel fıtığının olmadığını göstermektir.
Piriformis sendromunu tam olarak belirleyen tıbbi bir test yoktur. Kesin tanıyı mümkün kılan spesifik bir kan testi veya görüntüleme testi olmadığından, piriformis teşhisi konulurken dikkatli olunur.
Kesinleşmiş piriformis tanısı alan hastaların ancak %10-15’inde pelvis MR görüntülerinde piriformisin karşı taraf ile kıyaslandığında büyümüş olduğu görülür.
Çoğu zaman piriformis tanısı başka bir sorunun olmadığı gösterilerek konulur. Buna dışlama tanısı denir.
Fizik muayene çoğunlukla, piriformis kasında hangilerinin ağrıya neden olduğunu anlamak için özel muayene testlerini uygular.
Piriformis Sendromu MR Görüntüsü
Yukarıdaki şekilde sağ taraftaki piriformis kasının büyümüş olduğunu gösteren pelvis Piriformis Sendromu MR Görüntüsü. Bu hastam ameliyat olup, ağrılarından kurtulmuştur.
Piriformis Sendromu Tedavisi Nasıl Yapılır?
Piriformis sendromu tedavisi çeşitli seçenekler içerir. Tek bir tedavi yoktur. Belirli bir durum için neyin en iyi sonucu verdiğini görmek için farklı tedavi yöntemlerini denemek gerekebilir. Çeşitli tedaviler, aşağıdakilerden birden fazlasının bir kombinasyonunu içerir:
Aktiviteleri düzenlemek, istirahat etmek.
Fizyoterapist eşliğinde esneme ve egzersizler yapmak.
Ultrason altında kortizol enjeksiyonu.
Botox enjeksiyonu. (botulinum toksini)
Deneyimli fizyoterapistin uygulayacağı manüel terapi.
Ameliyat.
Tedaviye karar verirken hastalığın başlangıcının süresi önemlidir. Piriformis sendromunun yeni başladığı vakalarda esneme egzersizleri, manüel terapi, istirahat ve enjeksiyonlardan fayda görürken kronik vakalarda bu uygulamalardan hemen hemen hiç fayda görmez. Ya da geçici fayda görür.
Kronik vakaların tek fayda göreceği tedavi yöntemi ameliyattır.
Piriformis Sendromu Egzersizleri
Piriformis sendromu egzersizleri, piriformis kasını güçlendirmeye ve esnetmeye odaklanarak semptomları hafifletmeye yardımcı olur. Bu egzersizler arasında piriformis esneme, kalça ve bel esneme egzersizleri bulunur. Listelemek gerekirse:
Piriformis Esneme
Kalça Esneme Egzersizleri
Bel Esneme Egzersizleri
Piriformis Sendromu Ameliyatı
Piriformis sendromunun cerrahi tedavisinde iki ayrı yöntem vardır;
Açık cerrahi yöntem
Kapalı cerrahi yöntem (endoskopik piriformis gevşetme)
İster kapalı ister açık ameliyat olsun, piriformis ameliyatlarının başarı oranı oldukça yüksektir.
Açık Piriformis Sendromu Ameliyatı:
Hastaların büyük çoğunluğunda piriformis sendromu kaynaklı olan ağrı ve uyuşma ameliyattan hemen sonra dahi fark edilecek kadar azalmaya başlar.
Ameliyattan bir gün sonra hastalar desteksiz yürüyebilir, oturabilir, duş alabilir. İlerleyen günlerde ameliyat yeri iyileştikçe hasta eski, kronik ağrılarının olmadığını daha iyi fark eder. Özellikle ameliyattan 10 gün-2 hafta sonra hemen hemen günlük aktivitelerine dönebilirler.
Piriformis Kası Gevşetme Ameliyatı Youtube Videosu için tıklayın.
Kapalı Piriformis Ameliyatı (Endoskopik Piriformis Ameliyatı):
Açık ameliyata göre çok daha konforludur. Açık ameliyatta yaklaşık 7-8 cm lik bir kesi yapılırken, kapalı ameliyatta 2 adet 1 er cm lik deliklerden bu ameliyat gerçekleştirilir. Bu da kapalı ameliyatın ameliyat sonrası rehabilitasyon- iyileşme surecinin hızlı olması demektir.
Kapalı(Endoskopik)Yöntemle Piriformis Gevşetme Ameliyatı için tıklayın.
Piriformis Sendromu Ameliyatı Riskleri
Ameliyat riskleri ise her ameliyat gibi bazı riskler içerir ve bunlar enfeksiyon, kanama, sinir hasarı ve anesteziye bağlı komplikasyonları içerebilir. Ancak, doğru şekilde yapıldığında piriformis sendromu için ameliyat genellikle etkili bir tedavi seçeneğidir ve risk oranı düşüktür.
Piriformis Sendromu Ameliyatı hakkında daha fazla bilgi almak için iletişim kanallarımızdan bizlerle bağlantı kurmayı ihmal etmeyiniz.
Piriformis Kası Görevi
Piriformis kası, kalçanın derinlerinde bulunan ve pelvisi femur kemiğine bağlayan bir kas olup, kalça eklem hareketlerini sağlayan oldukça önemli bir yapıdır. Piriformis kasının ana görevleri şunları oluşturur:
Kalça Dış Rotasyonu: Piriformis kası, kalçayı dışa doğru döndürerek dış rotasyon hareketini gerçekleştirir. Özellikle ayakta dururken veya yürürken bu hareket önemlidir.
Kalça Ekstansiyonu: Piriformis kası, kalçayı geriye doğru itmeye yardımcı olarak kalça ekstansiyon hareketini yapmasını destekler. Bu hareket genellikle merdiven çıkarken veya koşarken kullanılmaktadır.
Kalça Stabilizasyonu: Piriformis kası, kalça eklemi etrafındaki stabiliteyi artırarak vücudun dengesini sağlar. Bu, günlük aktivitelerde, spor yaparken ve diğer hareketlerde önemlidir.
Piriformis kasının bu görevleri, kalça eklemi fonksiyonlarını destekleyerek normal hareketleri sağlar. Ayrıca, piriformis kası, piriformis sendromu gibi durumların gelişiminde de rol oynar.
Piriformis Sendromu Hangi Doktor Bakar?
Piriformis sendromu genellikle bir ortopedi uzmanı veya fizik tedavi ve rehabilitasyon (FTR) uzmanı tarafından değerlendirilir. Bu uzmanlar, piriformis kasını ve siyatik siniri etkileyen durumları tanımlar ve tedavi eder. Doğru teşhis, piriformis sendromunun yönetilmesinde kritik bir adımdır.
Piriformis Sendromu Tedavisini Yapan Doktorlar:
Ortopedi uzmanı
Fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı
Nöroloji uzmanı (gerekli durumlarda)
Piriformis Sendromu Ameliyatı Olanlar - Hastamın Yorumu
Piriformis sendromu ameliyatı sonrası deneyimleri paylaşan hastaların videolu yorumları, tedavi süreci hakkında önemli bilgiler sunar. Bu videolar, piriformis sendromu ameliyatı geçiren hastaların yaşadıkları iyileşme sürecini ve karşılaştıkları zorlukları açıkça ortaya koymaktadır.
Hastaların deneyimlerini dinlemek, ameliyat öncesinde ve sonrasında beklentileri yönetmek ve tedavi sürecine daha hazırlıklı bir şekilde girmek için değerli bir kaynaktır. İşte Piriformis Sendromu
Ameliyatı Olan Hastamın Yorumu:
Piriformis Sendromu ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Özellikle Piriformis sendromuyla ilgili yaygın soruların yanıtları, kişilerin durumlarını daha iyi anlamalarına ve tedavi sürecine daha bilinçli bir şekilde yaklaşmalarına yardımcı olmaktadır.
Bu bölümde, piriformis sendromuyla ilgili sıkça sorulan soruların yanıtlarını bulabilirsiniz. Sizin de sorularınız varsa whatsapp üzerinden bizlere sorabilirsiniz.
Piriformis Sendromunun Kesin Tanısı Nasıl Konulur?
Piriformis sendromunun kesin tanısını koymak için deneyim gerekir. Unutulmamalıdır ki piriformis sendromu tanısı bir dışlama tanısıdır. Piriformis sendromu gibi aynı belirtileri gösteren birçok durum vardır, bunlardan en sık görüleni bel fıtığıdır.
Piriformis Sendromunun Kesin Çözümü Nasıl olur?
3 aydan fazla süren kronik vakaların kesin çözümü ameliyattır, erken fark edilen piriformis sendromunda ise gevşetme egzersizleri, enjeksiyonlar ve manüel tedavi ile iyi sonuçlar alınır.
Piriformis Kasının fonksiyonu Nedir, Ameliyatta Bu kas Kesilirse Olumsuz Bir Durum Olmaz mı?
Piriformis kasının fonksiyonu kalçayı bacağı dışa döndürmektir. (eksternal rotasyon). Bu fonksiyonu yapan 6 tane daha kas vardır. Ayrıca kalçanın-bacağın en güçlü dışa döndürücü kası. Gluteus Maximus kasıdır. Bundan dolayı piriformis kası gevşetilirse hastalar hiçbir fonksiyon kaybına uğramaz.
Piriformis Sendromunda Enjeksiyonun Faydası Olur Mu?
Özellikle ultrason altında yapılan ve bu konuda deneyimi olan hekim tarafından yapılan enjeksiyonların faydası olur. Ancak kronik vakalarda enjeksiyonlar ile sonuç alınma ihtimali düşüktür.
Piriformis kası nerede?
Piriformis kası, kalça bölgesinde bulunan ve pelvis (leğen kemiği) ile üst femur (uyluk kemiği) arasında yer alan küçük bir kas grubudur.
Piriformis Sendromu Ameliyatı Başarılı mıdır?
İster kapalı ister açık ameliyat olsun, piriformis ameliyatlarının başarı oranı oldukça yüksektir.
Piriformis Ameliyatı Sonrası Hastayı Neler Bekler?
Piriformis sendromu ameliyatı sonrası hastayı genellikle belirli bir iyileşme süreci bekler. Aşama aşama yaşananlar şöyledir:
Ağrı ve Rahatsızlık Azalması
Yavaş İyileşme Süreci
Fizik Tedavi ve Egzersiz
Siyatik Sinir Problemleri
Yavaşça Aktivite Artışı
Piriformis sendromu kendiliğinden geçer mi?
Hafif vakalarda, dinlenme, buz uygulama, anti-inflamatuar ilaçlar ve belirli egzersizlerle semptomlar genellikle hafifler ve zamanla kendiliğinden geçme görülebilir.
Piriformis sendromu MR'da belli olur mu?
Piriformis sendromu MR görüntülemesi ile doğrudan teşhis edilmesi zor bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır. Çünkü bu durum genellikle kasın sinire baskı yapmasıyla ilgilidir ve MR, özellikle yumuşak doku durumlarını detaylandırmak için kullanılsa da, sinir sıkışması veya baskısı gibi spesifik bir durumu net olarak göstermez.
Sonuç
Sonuç olarak, Piriformis sendromu, piriformis kasının bilimsel sinire baskı yapması sonucu ortaya çıkan ve siyatik benzeri ağrı, uyuşukluk ile kendini belli eden bir durumdur.
Genellikle fiziksel muayene ve hasta'nın yaşadıkları ile teşhis edilir; tedavisi ise fizik tedavi, ilaçlar ve bazı durumlarda iğne tedavileri içerir.
Çok nadir durumlarda ve diğer tedavi yöntemleri başarısız olduğunda ameliyat gerekli olmaktadır. Ameliyat başarı oranı yüksektir ve bu konuda iyileşme sağlanır.
Eğer siz de piriformis sendromundan şüpheleniyorsanız veya bu durumla ilgili sorunlar yaşıyorsanız, bizlere danışıp tedavi yöntemleri hakkında bilgi almanız son derece önemlidir. Op. Dr. Utku Erdem Özer'in piriformis sendromu hakkında geniş bir tecrübesi vardır. Unutmayın ki, erken teşhis ve uygun tedavi, iyileşme sürecinde büyük fark yaratmaktadır.
Makalemizi okuduğunuz için teşekkürler. Dilerseniz utkuerdemozer.com bağlantısından ana sayfaya dönebilirsiniz.
