Donuk Omuz 

Donuk Omuz Nedir?

Donuk omuz, ağrı ve kısıtlı omuz hareketi ile karakterize bir durumdur. Günümüzde hastalık hala tam olarak anlaşılmamış olsa da omuz kapsülünün kalınlaşmasına ve büzülmesine neden olan iltihabi (enflamasyon) bir süreç mevcuttur. 

Vücudumuzdaki her eklemde olduğu gibi omuz eklemimizde de omuz eklemini oluşturan yapıları çevreleyen bir kapsül vardır. Omuz kapsülü, normal bir omuzda yumuşak ve esnektir, böylece omuzun geniş bir hareket aralığında hareket etmesine izin verir. Donuk omuz sendromunda kapsül iltihaplanıp büzülür ve eklemin hacmi azalır. Bunun sonucunda, omuz hareketi kısıtlanır ve omuz ağrısı yapar. Ayrıca kapsül içine gömülü olan omuz bağları da bu nedenle etkilenir, kalınlaşıp, sertleşir. Bu da omuz hareketinde daha fazla kısıtlamaya neden olur.

Donuk Omuzun Nedenleri Nelerdir?

Donuk omuz sendromunun nedeni tam olarak bilinmese de hastaların çoğunda aşağıdaki durumlar mevcuttur.

• Hormonsal Bozukluklar: Şeker ve tiroid hastalarında sık görülür. Ayrıca menopoz dönemindeki kadın hastalarda donuk omuzun görülme sıklığı yüksektir. Testosteron dengesi bozulmuş olan erkek hastalarda da donuk omuz daha sık görülür.
• Omuz Travması: Hastaların çoğu ilk başta hatırlamasa da detaylı sorgulandıklarında basit bir omuz incinmesi olabilir. Omuz çevresi kırıklarının iyileşme süreçlerinden sonra da donuk omuz sendromu görülebilir.
• Boyun Fıtığı: Donuk omuz sendromu olan hastalarda boyun omurlarında çeşitli disk sorunları vardır. Bu disk sorunlarının derecesi hastadan hastaya değişkenlik gösterebilir. Basit bir disk taşması (bulging) da olabilir, ameliyat gerektirecek patlamış boyun fıtığı da olabilir.
• Açık Kalp Ameliyatından Sonra: Açık kalp ameliyatı geçiren hastaların bir kısmında donuk omuz gelişebilir.
• Stres: Hiçbir neden bulunamayan hastaların hikayeleri alındığında, yakın zamandsa ağır stresli bir dönemleri olduğunu ifade ederler.
• Parkinson Hastaları
• Kalp Hastaları

Donuk Omuzun Belirtileri Nelerdir?

Donuk omuz sendromunun iki ana belirtisi vardır, omuz ağrısı ve omuz hareket kısıtlılığı:

• Omuz Ağrısı: Gittikçe kötüleşen, gece uykudan uyandıran omuz ve kol ağrısı şeklindedir. Ağrı çoğu zaman, omuzun ön ve yan tarafındadır. Ayrıca hastalar donuk omuz olan omuzunun üstüne yatıp uyuyamamaktan şikayet ederler. Zamanla ağrı artarak diş fırçalama, traş olma, saç tarama gibi rutin günlük hareketlerini yapamaz hale gelirler.
• Hareket Kısıtlılığı: İlk başta az olan hareket kısıtlılığı zamanla artar. Hastalar hareketini artırmak istediklerinde ağrıları şiddetlenir.

Donuk Omuzun üç aşaması vardır, aşamalar ilerledikçe ağrı ve hareket kısıtlılığı artar. Bu aşamalar;

1.Aşama; 'Donmaya Başlama' aşaması. Bu aşamada omuz çok iltihaplanır ve ağrılı hale gelir ve sıklıkla gece ağrısı rapor edilir. Omuz kapsülü kasıldıkça hareket daha da kısıtlanır. Bu aşama 6 hafta ile 9 ay arasında sürebilir.

2.Aşama; 'Donma' aşaması. Bu aşamada ağrı yavaş yavaş yerleşmeye başlar, ancak hareket kısıtlı kalır. Bu aşama 4 ila 12 ay sürebilir.

3.Aşama; 'Çözülme'. Hareket yavaşça omuza geri döner. Bu aşamanın süresi değişkendir ancak 6 ila 36 ay arasında sürebilir. Bu aşamanın sonunda bile, omuzun bazı hareketlerinde kısıtlamalar kalabilir.

Donuk Omuzun Tanısı Nasıl Konulur?

Ağrı ve sertlik semptomları birçok omuz rahatsızlığında yaygındır. Bu nedenle donuk omuz teşhisi ancak dikkatli bir öykü ve muayeneden sonra konulabilir. Deneyimli omuz cerrahı donuk omuzun ilk evrelerinde dahi donuk omuzu fark edebilir. Ancak donuk omuzun ayırıcı tanısı için röntgen ve MR gibi radyolojik görüntüleme yöntemlerine başvurulur.

Donuk Omuz Tedavisi Nasıl Yapılır?

Eklem İçi Kortizon İğnesi uygulaması ve Fizyoterapi

• Eğer donuk omuz erken safhada yakalanabilirse ultrason eşliğinde yapılacak omuz eklemi içi kortizon ve hyalarunat enjeksiyonu ve agresif fizyoterapi ile hastalık ilerlemeden sonlandırılabilir. Bazı hastalarda tek enjeksiyon yeterli olamayabilir. 2. Hatta 3. enjeksiyonlara ihtiyaç olabilir.
  
• Ağrıyı azaltmak için ağrı kesici ilaçlar, özellikle de NSAİ ilaçlar kullanılabilir. Ancak ağrı kesici ilaçların hareketi aralığını artırma etkisi yoktur.
  
• Eklem içi enjeksiyondan sonra deneyimli bir fizyoterapistin yapacağı manuel terapi uygulamaları ile donuk omuz tedavisi hızlı ve etkili şekilde yapılabilir.

Genel Anestezi Altında Manipülasyon

• Hasta ameliyathane şartlarında anestezi alıp, omuz hareketleri dikkatli bir manipülasyonla açılır. Uygulamadan sonra birkaç saat hasta hastanede ağrı kontrolü için tutulur.
  
• Genel Anestezi Altında Maniplasyon uygulamak çoğu hastada yüz güldürücü sonuçlar almamıza sebep olur. Aynı seansta yapılan eklem içi kortizon enjeksiyonu hastalığın seyrini değiştirmek ile birlikte uygulamadan sonra yapılacak düzenli fizyoterapi çok önemlidir.

Donuk Omuz Ameliyatı Hangi Durumlarda Yapılır?

Ameliyat dışı yöntemler işe yaramadığında, donuk omuz ameliyatı planlanır. Ancak yukarıda anlattığım yöntemler sonrası donuk omuzun ameliyat gerektirme oranı oldukça düşüktür.

Donuk Omuz Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Donuk omuz ameliyatı kapalı olarak yani omuz artroskopisi ile yapılır. Omuz artroskopisi yapılırken omuzun önünde ve arkasında 2-3 küçük 1’er cm’lik kesi ile gerçekleştirilir. Omuz hareketini kısıtlayan kapsül sertliği gevşetilir. Daha fazla eklem hareket açıklığı elde etmek için genellikle aynı zamanda omuzun hafif bir manipülasyonu da yapılır. Ameliyat sonrası bir fizyoterapi programı her zaman tedavinin önemli bir parçasıdır.